Teknolojinin hayatımıza girmesiyle tüm alanlar bu gelişimden etkilenmiştir. Bunlardan birisi de edebiyattır. Romanların, hikayelerin veya şiirlerin dijital ortamlarda üretilmesi veya üretilmiş eserlerin dijital ortama aktarılmasıyla edebiyatın dijital dönüşümü başlar. Artık kağıda ve kaleme ihtiyaç duyulmadan da edebiyat yapılabiliyor. Geleneksel basılı edebiyat türlerinin yerini artık e-kitaplar, sesli kitap uygulamaları, bloglar veya wattpad gibi dijital araçlar almıştır. Bu durum özellikle genç edebiyat okurlarının oldukça hoşuna gitti diyebiliriz. Teknolojiyle büyüyen yeni nesil dijital edebiyat sayesinde okumaktan uzaklaşmıyor. Bir şekilde kitaplarla iç içe oluyorlar.
Edebiyatta Dijitalleşme Nasıl Başladı?
Teknoloji hayatımıza girdiği andan itibaren bizleri farklı dijital platformlarla tanıştırdı. Bunlardan bir tanesi de e-kitaplardır. Edebiyatın dijital serüveni de e-kitaplarla başladı aslında. E-kitap platformu tüm basılı kitapların dijital ortama aktarılmasıyla gelişmeye başladı. E-kitapların kullanımın yaygınlaşması edebiyatta dijitalleşmenin önünü açtı. Çünkü artık dijital bir çağda yaşıyoruz. Her ne kadar dezavantajları olsa da dijital çağa ayak uydurmak zorundayız. Edebiyatın dijital ekranlara geçiş süreci farklı platformlarda da devam etmiştir. Bu durum tabi ki edebiyatın ne içeriğini ne de kalitesini etkiliyor. Edebiyat yine aynı kalıyor. Sadece kitapların veya sayfaların biçimleri değişti.
Dijital Edebiyat Araçları Nelerdir?
Bloglar edebiyatın dijital ortamlarda kullanıldığı araçlardan birisidir. Bloglarda kişiler özgürce yazılarını yayımlarlar. Özellikle yeni yazarlar yayınevine ihtiyaç duymadan yazılarını istedikleri şekillerde yayımlarlar. Bloglar doğrudan okuyucuya ulaşırlar. Bloglar dijital ortama kolay bir şekilde ayak uydurdukları için her edebiyat türü bu ortamda kendine hayat bulmaktadır.
Dijital edebiyat araçlarından bir tanesi de sesi kitaplardır. Sesli kitap metinlerin seslendirilmesiyle oluşur ve kullanılan cihazlara indirmeniz gerekir. Sesli kitaplar çevrimiçi olarak da satın alındığı için her an her yerden dinlenilebilir. Wattpad ise edebiyatın sahne aldığı diğer dijital araçlardandır. Bu platform genç yazarlara kendi yazılarını paylaşabilme imkânı veriyor. Yayınevi onayı olmadan deneyimli veya yeni yazarlar yaratıcılıklarını konuştururlar.
Edebiyatın Dijitale Yönelmesi Popüler Bir Kültür mü Yoksa Zorunluluk mu ?
Edebiyatın dijitalleşmesi toplumsal ve teknolojik değişimlerin sonucudur. Teknolojik gelişmelerin hızlı bir şekilde yaygınlaşması ve hayatımıza girmesiyle edebiyatta etkilenmiştir. Evet edebiyatın dijitale yönelmesi popüler kültürdür diyebiliriz fakat zorunlu bir ihtiyaç olduğu gerçeği daha ağır basmaktadır. Günümüzde yazılı eserlere erişmek hem maddi hem de manevi olarak güç bir hale gelmiştir. Yazarlar bloglar, sosyal medya veya dijital dergiler aracılığıyla okuyuculara daha kolay ulaşmaktadırlar. Hem yazar hem de okuyucu açısından edebiyatın dijital dünyaya girmesi oldukça avantajlı bir durumdur. Çünkü artık paylaşma, okuma, tüketme veya içerik üretme alışkanlıkları da teknolojiyle birlikte evrildi.
Edebiyatın Dijitale Yönelmesi Geleneksel Edebiyatının Önemi Etkiler mi?
Edebiyatın dijitale yönelmesi geleneksel edebiyatın önemini ve kalitesini etkilemez. Çünkü her ne kadar dijitalleşme edebiyat alanını etkilese de geleneksel edebiyat varlığını sürdürmeye devam edecektir. Mürekkepli eller yazmaya devam edecektir. Edebiyat tutkunları da kitaplara dokunarak sayfaları arasında da masalsı bir yolculuğa çıkmayı sürdüreceklerdir. Tabi ki bugünün dijital edebiyatını ve ürünlerini edebiyata yön veren usta yazarlarla ve eserleriyle karşılaştırmakta doğru değildir. İki edebiyat türü de birbirinin kalitesini ve içeriğini etkilemeden faaliyetlerine devam eder. Evet, dijital edebiyat bizlere geleneksel edebiyatın tadını vermeyecektir. Sayfaların sesi, kitapların kokusu, imzalı bir eser… Bunların hiçbirine dijital ortamda sahip olamayacağımızın gerçeğini de kabul etmemiz gerekir. Dijital araçlarda yapacağımız tek şey ekran üzerine tıklamak olacaktır. Her ne şekilde olursa olsun edebiyata rahat bir şekilde ulaşacağımız her ortamı severek benimseriz.
Edebiyatın Dijitalleşmesi Okuma Oranını Etkiler mi?
Basılı edebiyat kaynaklarına ulaşmak özellikle gençler için bazen zor olabiliyor. Kitapların fiyatlarının yüksek olması gençleri kitaplardan uzaklaştırıyor. Tabi ki bu durum için kütüphaneler iyi bir çözüm yerlerindendir. Fakat gençler hala kütüphane bilincine tam olarak erişemediler. İşte edebiyatın dijitalleşmesi en çok genç nesil üzerinde etkili oldu. Teknoloji çağına doğan ve büyüyen yeni nesil dijital ortamlara daha iyi uyum sağlar. Bu konuya sadece gençler üzerinden de bakamayız. Her yaş grubundan insanın teknolojiyle arası gayet iyidir. Böylece edebiyatın dijitalleşmesi de okuma oranını etkileyecektir. Okuyucular telefon üzerinden istedikleri edebiyat metnine ulaşabilirler. Metroda, kafede, evde veya dışarıda dijital edebiyat platformları sayesinde kişiler okuma gerçekleştirebilir. E-kitaplar, çevrimiçi kütüphaneler veya diğer araçlar daha fazla kişiye ulaşarak okuma oranını arttırabilir.
Edebiyatın Geleceği
Edebiyat bulunduğu çağa ayak uydurarak bugünlere gelmiştir. Yaşadığı toplumun yapısına veya kültürel değişimlerine uyum sağlayan edebiyat teknoloji çağına da ayak uydurarak dijital bir dönüşüm geçirmiştir. Bu dönüşümün kaçınılmaz olduğunu da kabul etmemiz gerekir. Bugün olmasa da yarın edebiyat bir şekilde dijital çağa ayak uydurmak zorunda kalacaktı. Bu durum bazı kesim tarafından hala eleştiri konusu olsa da edebiyat ve dijital çağ birbiriyle uyumlu hale gelmiştir. Hem okuyucu hem de yazarlar edebiyatın bu dönüşümünden en karlı çıkan taraflar olmuştur. Yazar okuyucuya dijital araçlarla kısa sürede ulaşırken okuyucuda tek tıkla edebiyat metinlerine ulaşacaktır.
Teknolojinin bize her an ne getireceği belli olmuyor. Önümüzdeki seneler teknoloji edebiyatı farklı bir seviyeye de getirmiş olabilir. Hepimizin bildiği yapay zeka gibi yenilikler kısa bir açıklamayla bizlere edebiyat türleri hazırlayabilir. Bu değişiklikleri ve yenilikleri yargılamak yerine anlayıp desteklemek gerekir. Edebiyatın bir geleceğinin olması ve geleneksel veya dijital bir şekilde var olmaya devam edebilmesi için de edebiyatın geçirdiği tüm dönüşümleri kabul etmemiz gerekir. Edebiyat birey ve toplum için hem düşünsel hem de duygusal açıdan çok büyük bir öneme sahiptir. Bireylerin hayal gücünü geliştiren, duygularını ifade etmeye yarayan edebiyat toplum içinde ortak değerlerin ve kültürlerin aktarılmasını sağlar. Bu yüzden edebiyatı yaşadığı tüm değişimlerle kabul etmeliyiz. Her şeyin dijitalleşebileceğini kabul ederek yenilikleri verimli bir şekilde kullanmalıyız.