Koşturmaca içinde bulduğumuz zamanları nasıl değerlendiriyoruz? Dinlenmek için sadece izleme ve telefondan oyun oynama yöntemini mi kullanıyoruz? Evet, yetişkinler için de oynamak ve izlemek kendilerini kaptırdıkları bir alan artık. Ortalama bir kişinin cep telefonunda izleme, mesajlaşma, haber takibi ve oyun için harcadığı süre 4-5 saat arasında. 2024 verilerine göre toplam ekran süresi ise 8 saate kadar çıkıyor.
Telefon, tablet, televizyon üçgeninde insan kendi iç dünyasının sesini duyamıyor. Oysaki zamanı değerlendirmenin ve değer katmanın çok özel bir yolu var: Hobiler.
Hobi Edinmenin Faydaları Neler?
Çalışanlar iş ve ev yoğunluğunun arasında, çalışmayanlar ise ev işlerinin bitmek bilmeyen döngüsünde yuvarlanıp gidiyor. Hatta “Neler yapıyorsun?” sorusunun cevabı, çoğunlukla standart yanıtlarla geçiştiriliyor. Doğrudan “Bir hobin var mı?” veya “Hobilerin neler?” sorusunun cevabı çoğu zaman askıda kalıyor. Çünkü kendimize ait bir uğraşımız çoğu zaman olmuyor. Oysa hobi edinmenin faydaları tahminimizden çok daha fazla ve farklı.
Bize hobi edinmek boş zamanı doldurmak gibi gelir. O yüzden de hiçbir zaman hobi edinmemişizdir; çünkü boş zamanımız yoktur, diye düşünürüz. Oysa stresi azaltan aktiviteler arasında hobi başı çekiyor. Çünkü kişinin bütün yaşam koşturmacası içinde “kendine ait” bir alan oluşturması, kişiyi psikolojik olarak destekliyor. Psikolojik sağlamlığını arttırıyor.
Modern insanın yaşadığı manevi buhranın zihnin ve kalbin boş kalmasına bağlı olduğu söylenir. Bu boşluk, vesveseye ve bunalıma sürükler. O yüzden de iş dışında yapılan üretimin ruhsal dengeyi sağladığı belirtilmektedir. İnsanın sınırsız istidatları vardır. Bu istidatlar, üreterek ortaya çıkar.
Günümüzde özellikle kaygı ve depresyonla baş etme yöntemi olarak sanat terapisi uygulanmaktadır. Çünkü resim, müzik ve el sanatı ile uğraşan kişiler pozitif duygularla donanır. Yaşam doyumu artar.
Nörobilimci Kelly Lambert, örgü örmenin, marangozluk gibi ellerle yapılan faaliyetlerin ruh sağlığını doğrudan etkilediğini ortaya koyuyor. Fiziksel üretim, beyin kimyasını düzenliyor; dopamin ve serotonin düzeylerini dengeleyerek kişiyi iyi hissettiriyor.
Evde Yapılacak Hobiler Stresi Azaltır mı?
İnsanlar bir şeyler yapmadan önce ne yapacaklarını bilmez. Bu bilinmezlik de çoğu zaman cevap bulunamadığı için kendini başka türlü dinlemeye bırakır. El altında bulunan telefon ekranı, boş anların kurtarıcısı gibidir. Çünkü onunla birlikte saatlerin nasıl geçtiğini fark etmek bile zorlaşır.
Belki de boş zamanları daha iyi geçirmek veya kendimize ait bir alan oluşturmak için sormamız gereken doğru soru şudur:
“Bana hangi hobi daha iyi gelir?”
Bu sorunun cevabı elbette kişi sayısı kadar farklılık gösterir. Ama çoğunlukla tercih edilen rahatlatıcı hobiler ilk olarak denenebilir. Peki, nedir bu hobiler?
El işi ve örgü yapmak iyi bir başlangıç olabilir. Annem kendimi bildim bile örgü örmeyi çok sever ve şöyle der: “Örgü örmek beni çok dinlendiriyor.” Araştırmalar da annemi destekliyor. Hatta İngiltere’de 1000 kişi üzerinde yapılan bir araştırmada yüzde 92’sinin kendisini örgü örerek mutlu ve rahat hissettiği ortaya çıkmıştır.
Ritmik ve tekrarlayıcı hareketler, beyin üzerinden meditatif bir etki oluşturuyor. Böylece beyinde insanı iyi hissettiren kimyasallar salgılanıyor. Ayrıca ilmek sayısı, sıra takibi derken zihin sürekli dikkat etmek zorunda kalıyor. Bu da kişiyi hep anda tutuyor. Bu üretim odaklılık, akışta kalma hali ile kişi daha fazla ruhsal tatmini yakalıyor. Bu, basit ama etkili olan evde yapılacak hobiler insanı rahatlatıyor.
· Stresi azaltıyor.
· Anksiyeteyi yatıştırıyor.
· Ruhsal tatmin sağlıyor.
· Beyni rahatlatıyor.
Yeni hobi fikirleri ile keyifli anlar oluşturmak ve kendimize vakit ayırmak aslında hiç zor değil, ne dersiniz?
Zamanımızı Nasıl Değerlendiriyoruz?
Modern hayatın etkisiyle ekranlar, zamanımızı, dikkatimizi ve zihnimizi adeta ele geçiriyor. Kendimize bir bakıyoruz, akıp giden videoları izlerken buluyoruz. Bazen sesiz kalma ihtiyacımızı bile öteleyip zihnimizi dinlendirmiyoruz. Gece yastığa başımızı koyana dek ekranlar arasında geçiyor zamanımız. Oysaki vakti ne biriktirebiliyoruz ne de kaçırdığımız zamanları geri alabiliyoruz?
Kendimize soralım:
“Ben bugün zamanımı neye harcadım?”
Ne geçen bir an ne de geçen bir dakika geri geliyor. En azından günde 30 dakika ekran dışında kendimize bir alan açamaz mıyız? Bu zaman diliminde de önceliklerimizi gözden geçirerek rahatlatıcı hobiler bulabiliriz. İlgi alanımıza göre tercih edebileceğimiz çok sayıda seçenek var:
· Ahşap veya seramik boyama
· Makrome
· Çizim yapmak
· Sulu boya veya karakalem
· Pasta süsleme
· Bitki yetiştirme
· Ekmek yapımı
· Fotoğraf çekme
· Sabun üretme
· Mum yapma
Bu hobiler hem maliyetsiz hem de boş zaman değerlendirme için kolay uğraşılardır. Zaman bir şekilde geçip gidiyor. Önemli olan o zamanı geçirmek değil, değerlendirmektir. Acaba biz zamanı gerçekten nasıl değerlendiriyoruz? Ve nasıl değerlendirmeliyiz?
İşte bu sorularına verdiğimiz cevaplar bizi yeni hobilere ve kendimize zaman ayırmaya götürecektir.
Kendine Vakit Ayırmak Ne Sağlar?
Kendine vakit ayırmak aslında bir ihtiyaçtır. İnsan hem bedeninden hem aklından hem de ruhundan sorumludur. Bize emanet olarak verilen bu beden ve ruhtan sorumluyuz. İnsanın kendi varlığını anlamlandırması, kalbini arındırması ve iç huzurunu bulması için kendine düzenli zaman ayırması gerekir.
Keyifli uğraşılar edinmek, yenilenmek adeta şarj olmak demektir. Bu sayede kişi kendini, düşüncelerini keşfeder. Kendini daha rahat anlamlandırır. Daha sağlıklı sınırlar koymayı öğrenir.
· Ben ne severim?
· Beni ne ile ilgilenmek mutlu eder?
· Zamanımı nasıl değerlendireyim?
Sorularının cevabını bulmak çok daha kolay olur. Çünkü keyifli uğraş bulmak zor değildir; ancak kendin için doğru olanı keşfetmek bazen zaman alabilir. Yazı yazmak, dikiş dikmek, yabancı dil öğrenmek de bu uğraşılar arasında yer alabilir. Küçük adımlarla kaybettiğimiz iç sesi yeniden duyabiliriz.
Psikolojik rahatlama yolları arasında birinci sırada yer alan hobi edinme sayesinde insan sadece sakinleşmekle kalmaz, birçok olumlu etkiyi de beraberinde yaşar.
· Başarı hissi kazanır.
· Kendine zaman ayırır.
· Kendini ifade edecek bir alan bulur.
· Güveni atar.
· Stresi azalır.
· Zihni dinlenir.
Yeni bir beceri edinerek bir şeyleri ortaya çıkarmak insanı motive eder. Ve işin en güzel yanı ise hangi yaşta olduğunuzun bir önemi yoktur. Hobi edinmek için hiçbir yaş engel değildir!
Bugün küçük bir adım atarak kendinize vakit ayırın. Sadece 30 dakika için durun, nelerden hoşlandığınızı, neleri yapabileceğinizi düşünün. Derin bir nefes alın ve kendinize sorun:
Neler yapabilirim?
Bu keyifli keşif anlarının tadını çıkarın.