Doğu’nun kalbi sayılan Erzurum her köşesinde geçmişten izler taşıyan mimarisi, köklü tarihi, kültürel zenginlikleri ve doğal güzellikleriyle tam anlamıyla bir açık hava müzesidir. Gelin birlikte Erzurum’un gezilip görülmesi gereken duraklarını birlikte keşfedelim.
Tarih Kokan Şehir Erzurum’a Genel Bir Bakış
Erzurum Türkiye’nin en eski yerleşim yerlerinden birisidir. Tarih boyunca Urartular’dan Osmanlı’ya kadar birçok medeniyete ev sahipliği yapan Erzurum’un sokaklarında bu tarihsel yolculuk hala hissedilir. Erzurum’un taş binaları, çarşıları, camileri ve medreseleri geçmişin tanıklarıdır. Erzurum’un kültüründe dayanışma, misafirperverlik ve geleneklerine sıkı sıkıya bağlılık oldukça hakimdir. Erzurum tarih meraklıları için cennet gibi bir yerdir. Erzurum doğal güzellikleriyle de büyüleyici rotalara sahiptir. Doğanın huzurlu atmosferinde keyifli vakitler geçirmek isteyenler için şehirde görülecek birçok yer vardır. Erzurum aynı zamanda kış turizmiyle de öne çıkar. Palandöken Kayak Merkezi her yıl binlerce ziyaretçiyi misafir eder.
Erzurum’un Görülmesi Gereken Tarihi Yerleri
Erzurum tarih meraklıları için adeta bir açık hava müzesi gibidir. Şehirde bulunan tarihi yerler ziyaretçileri geçmişe doğru bir yolculuğa çıkartır. Erzurum’da görmeniz gereken önemli tarihi yerler:
· Çifte Minareli Medrese: Erzurum’un simgesel yapılarından olan Çifte Minareli Medrese Selçuklu dönemine ait tarihi yapılardan birisidir. “Hatuniye Medresesi” olarak da bilinen bu yapı Selçuklu klasik mimari özelliklerini en iyi yansıtan eserlerdendir. Çifte Minareli Medrese taş işçiliği, süslemeleri ve zarif minareleriyle görülmeye değer yerlerden birisidir.
· Erzurum Kalesi: Erzurum’un en önemli tarihi hazinelerinden olan Erzurum Kalesi şehre hakim bir konumda bulunur. 415 yılında Roma İmparatorluğu döneminde inşa edilen kale birçok medeniyet tarafından da kullanılmıştır. Erzurum Kalesi’ni ziyaret ederek kalede bulunan etkileyici bölümleri görebilir ve görkemli manzarasında fotoğraflar çekebilirsiniz.
· Yakutiye Medresesi: Günümüzde Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi olarak hizmet veren Yakutiye Medresesi Erzurum’un görülmesi gereken yapılarındandır. Medresenin 1310 yılında yapıldığı tahmin edilmektedir. Büyüleyici bir mimariye sahip olan medrese aynı zamanda Anadolu’da inşa edilmiş en büyük kapalı avlu olma özelliğine de sahiptir. Mimarisini ilk günkü haliyle koruyan medrese uzun yıllar boyunca din eğitimleri için kullanılmış olsa da geçirdiği restorasyon sonucunda müze olarak kapılarını açmıştır.
· Üç Kümbetler: Üç Kümbetler Anadolu’da inşa edilmiş anıt mezarlar arasında yer alır. Kümbetlerin en büyüğü Emir Saltuk’a ait. Diğer kümbetlerin kimlere ait olduğu ise bilinmiyor. Mimari detayları ve taş oymalarıyla Üç Kümbetler ziyaretçileri büyüler.
· Erzurum Saat Kulesi: Saltuklu Hükümdarı Ebu’l Kasım tarafından inşa ettirilen Erzurum Saat Kulesi İslam dönemi mimari özelliklerini yansıtan etkileyici yapılardandır. 12. yüzyıl yapılarından olan kule Anadolu’daki en eski İslami dönem yapısı olmasıyla da dikkat çeker. Kule kesme taşlarla silindir şeklinde inşa edilmiştir ve daha sonra kulenin üstüne saatler yerleştirilmiştir. Günümüze kadar sağlam bir şekilde ulaşan kule fotoğraf tutkunları içinde en güzel rotalardandır.
· Nene Hatun Tarihi Milli Parkı: Osmanlı-Rus Harbi sırasında yaptığı kahramanlıklarla ünlenen Nene Hatun’un anıt mezarına da ev sahipliği yapan Nene Hatun Tarihi Milli Parkı Erzurum’da mutlaka görülmesi gereken yerlerdendir. Burada anıtlar, heykeller ve doğal güzellikler sizleri karşılayacaktır.
· Erzurum Tabyaları: Osmanlı-Rus Savaşı sırasında şehri korumak ve savunmak amacıyla yapılmış olan Erzurum Tabyaları mutlaka ziyaret edilmelidir. Erzurum Tabyaları’nın en önemlileri Aziziye Tabyası ve Mecidiye Tabyası’dır. Toplam 22 tabya bulunur. Özellikle tarihseverler savaşın canlı tanıkları olan bu tabyaları görmelidir.
· Çoban Dede Köprüsü: 13. yüzyılın sonlarına doğru yapılmış olan Çoban Dede Köprüsü günümüzde koruma altına alınarak kullanıma kapatılmıştır. Dönemin en önemli yapılarından olan köprünün 6 gözlü kısmı günümüze ulaşmıştır.
· Rüstem Paşa kervansarayı: Sadrazam Rüstem Paşa tarafından yaptırılan kervansaray Osmanlı mimarisini yansıtan en güzel örneklerdendir. İki katlı olan kervansaray nostaljik yapısı ile görülmesi gerekir. Burada şehrin yöresel ürünlerinden alışveriş yapabilirsiniz.
Erzurum’daki Doğal Güzellikler
· Narman Peri Bacaları: “Kırmızı Periler Diyarı” olarak da anılan Narman Peri Bacaları UNESCO Dünya Geçici Mirası Listesi’nde de yer alır. Narman Peri Bacaları müthiş renkleri ve şekilleri ile görenleri büyüler.
· Narman Beş Göller: Erzurum’un el değmemiş doğal güzelliklerinden olan Narman Beş Göller farklı büyüklükteki beş gölden oluşur. Bu bölgede yürüyüş yapabilir ve kamp gibi aktiviteler yapabilirsiniz.
· Tortum Gölü ve Tortum Şelalesi: Türkiye’nin en büyük şelalesi olan Tortum Şelalesi benzersiz bir manzara sunar. Tortum Gölü ise dağdan inen heyelan kütlesinin Tortum Çayı’nın önünü kapatmasıyla oluşmuştur. Bu iki yer görülmeye değer güzelliğe sahiptir.
· İspir Yedigöller: Volkanik özelliklere sahip olan İspir Yedigöller karlı dağlar arasından uzanan turkuaz renkli tertemiz sularıyla Erzurum’un en güzel doğal alanlarından birisidir. İspir Yedigöller 11 farklı gölün birleşmesiyle oluşur.
· Zökün Gölü ve Yüzen Adalar: Tortum ilçesinde yer alan Zökün Gölü üzerinde bulunan 6 adet yüzen adayla oldukça dikkat çekicidir. Çimlerle kaplı bu toprak alanların hareket etmesi oldukça güzel bir manzara sunar.
· Erzurum Gökkuşağı Tepeleri: Oltu ilçesinde yer alan Gökkuşağı Tepeleri Çin sınırlarında bulunan Gökkuşağı Dağları’nın bir benzeridir. Jeopark olarak öne çıkan Gökkuşağı Tepeleri doğanın etkileyici güzelliklerinden birisidir.
· Hınıs Kanyonu: Tekne tipi kanyon özelliğine sahip olan Hınıs Kanyonu Erzurum’un bozulmamış doğal güzelliklerindendir. Erzurum’da rafting yapmak isteyenler burasını ziyaret edilecekler listesine mutlaka eklemelidir.
· Çoruh Nehri ve Vadisi: Vadiler ve boğazlar oluşturarak ilerleyen Çoruh Nehri Erzurum’un öne çıkan doğal güzelliklerinden birisidir. Kaynağını Mescid Dağı’ndan alan Çoruh Nehri dünyanın en hızlı akan nehirlerinden birisidir. Çoruh Vadisi’nde ise doğanın güzelliklerine şahit olabilir ve Çoruh Nehri’nde de rafting ve kano gibi aktiviteleri yapabilirsiniz.
· Ata Park Botanik Bahçesi: Dünyanın en yüksek rakımlı botanik bahçesi olan bu bölgedeki gölet, havuz ve farklı bitki türleri doğaseverler için adeta bir cennettir.
Erzurum’da Kış Turizmi
Erzurum kış turizmiyle de öne çıkan bir şehirdir. Erzurum’da kış tatilinde gidebileceğiniz kayak merkezleri:
· Palandöken Kayak Merkezi,
· Konaklı Kayak Merkezi,
· Kandilli Kayak Merkezi,
· Laleli Kayak Merkezi.
Erzurum’un Müzeleri
Erzurum ziyaretlerinde görmeniz gereken müzeler:
· Ata Buz Müzesi,
· Erzurum Resim Heykel Müzesi ve Galerisi,
· Erzurum Kongre ve Milli Mücadele Müzesi,
· Erzurum Atatürk Evi Müzesi,
· Yakutiye Medresesi Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi.
Erzurum’un Önemli Dini ve Kutsal Yerleri
· Cimcime Hatun Kümbeti,
· Lala Paşa Cami,
· Abdurrahman Gazi Türbesi,
· Erzurum Caferiye Cami,
· Erzurum Ulu Cami,
· Oltu Kilisesi,
· Öşvank Manastırı,
· Kurşunlu Cami ve Kurşunlu Medresesi,
· Haho Kilisesi,
· Narmanlı Cami,
· Ayaz Paşa Cami,
· İbrahim Paşa Cami,
· Erzurum Bakırcı Cami,
· Pervazoğlu Cami.
Erzurum’da Ne Yenir?
Erzurum mutfağı oldukça çeşitli ve lezzetlidir. Erzurum’a seyahat planlayanların merak ettikleri şeylerden birisi de “Erzurum’da ne yenir?”sorusunun cevabıdır. İşte Erzurum’da mutlaka yemeniz gereken lezzetler:
· Cağ Kebabı,
· Lor Dolması,
· Aşotu Çorbası,
· Kadayıf Dolması,
· Erzurum Ketesi,
· Çiriş Yemeği,
· Şalgam Dolması,
· Patates Borani.
