Tuvalet eğitimi annelerin en çok korktuğu ve zorlanacaklarını düşündükleri konuların başında gelir. “Çocuk için gerçekten doğru zaman mı? Ya olmazsa?” gibi sorular, bu dönemdeki kaygıların başlıca sebeplerindendir. Anneler hem çocuğun hazır oluşunu kollamak ister hem de doğru zamanı kaçırmaktan çekinir.
Peki, doğru zaman nasıl anlaşılır? Anneler neden kaygılanır? Ve mevsimlerden yazın neden en uygun olduğu düşünülür?
Anneler Tuvalet Eğitimi ile İlgili Neden Kaygılı?
Çocuğu 2 yaşına yaklaşmış ya da bu yaşı geçmiş her annenin aklında aynı soru vardır: “Acaba şimdi hazır mı?” Evet, tuvalet eğitimi konusu her açıldığında tedirgin olan pek çok anne biraz da çevre baskısıyla kendini tam olarak bu sürece hazır hissedemiyor. Çoğu zaman “Şu ay da geçsin” diyerek ötelemeyi tercih ediyor.
Etraftan duyulan “Bizim kız 2 yaşında çoktan öğrenmişti” gibi cümleler, ister istemez karşılaştırmalara yönlendiriyor. Ardından “Ya geç kaldıysam? Ya şimdi erkense? Ya yanlış bir şey yaparsam tuvaletini yapmayı reddederse” gibi sorular geliyor.
Aslında bu kaygıların bazıları yersiz değildir. Çünkü kimi zaman süreç gerçekten başarısızlıkla sonuçlanabilir. Mesela çocuk tuvalete gitmeyi reddeder ya da illa ki koltuğun arkasına saklanıp yapar. Bu başarısızlık korkusu, hem çocuğu hem de anneyi olumsuz etkiler.
Tuvalet eğitimi süreci sabır, sakinlik ve istikrarlı bir eşlik gerektirir. Ancak annelerin ev işleri, diğer çocuklar ve iş hayatı düşünüldüğünde, bu süreç ek bir yük haline gelebilir. Evde ya da dışarıda sürekli çocuğu takip etme zorunluluğu, “Ya yetişemezsem? Ya sabrım yetmez de bağırırsam?” gibi düşüncelerle birleşir.
Kaygıyı Azaltmanın Bir Yolu Var mı?
Çocuğa tuvalet eğitimi süreci ister istemez annenin nabzında yükselmeye sebep olabilir. Çünkü bu dönmede annelerin sabrı sınanabilir. Ancak bu dönemi daha sakin geçirmek mümkündür. Tuvalet eğitimi ne zaman başlanır sorusunun cevabı, aslında kaygıyı azaltmanın ilk adımıdır.
Çocuğun altına kaçırma ihtimali, çoğu annenin paniklemesine sebep oluyor. Baştan her çocuğun farklı olduğunu kabul ederek süreci yöneteceğiz. Uzmanlar, 18 ay ile 36 ay aralığını normal kabul eder. Her çocuğun gelişimi farklıdır; bugün hepimiz biliyoruz. Her çocuk kendi gelişim hızında ilerler. Bu gelişimi hem fiziksel hem zihinsel hem de duygusal farklar kapsar.
Bir çocuğu en iyi bakım vereni tanır. Bu sinyalleri en iyi okuyan kişi odur. O sinyallere göre hareket edildiğinde aslında sürecin sanıldığı kadar zor olmadığı da görülür. Bazı çocuklar 20 aylıkken kolayca öğrenebilir; ama bazıları 3 yaşında daha rahattır. Bu çocuğun gelişiminde gerilik olduğunu göstermediği gibi sizin ebeveynlik tutumunuzla da ilgili değildir.
Dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:
· İlk adım; çocuğu gözlemlemek. Eğer çocuğun bezi uzun süre kuru kalabiliyorsa ve tuvalete ilgi gösteriyorsa bu onun hazır olduğuna dair önemli bir göstergedir.
· Aceleci olmayın. Hangi ayda olursa olsun bu, bir günde öğrenilecek bir beceri değildir. Alışkanlık edinmek sürece bağlıdır. Önce tuvalete alışması, lazımlığı tanıması gerekir. Çocuk bu süreci ne kadar sakinlikle geçerse alışkanlık kazanması o kadar hızlı olur.
· Bir çocuğun bu alışkanlığı kazanırken altına kaçırması kadar doğal bir durum yoktur. Özellikle ilk haftalar kazaların olması çok doğaldır. Bunu büyütmemek önemlidir. Özellikle bu durumdan dolayı çocuğu utandırmamak da çocuğun kendini sürece kolayca bırakmasına yardımcı olur.
· Bu sürece sadece çocuk adapte olmaz, annenin adaptasyonu ile çocuk etki altında kalır. Annenin alışma sürecini evde geçirmesi gerekir. Sürekli çocuğu kontrol etmesi, tuvaletini tutamadığında temizliği yorucu olabilir. Kendinize zaman verin ki çocuğun da öğrenmeye zamanı olsun.
Sakin ve destekleyici bir tutum süreci kısaltır, hatta çocuğun da kendisini rahat ve güvende hissetmesini sağlar. O anları tebessüm dolu hatırlamak için stresten uzak durun!
Yaz Mevsimi Tuvalet Eğitimi için Avantaj Sağlar mı?
Evet, yaz mevsimi tuvalet eğitimi açısından pek çok kolaylık sunar. Çünkü çocuklar daha ince kıyafetler giyer. Onların üstlerini değiştirmek, kıyafetleri yıkamak ve kurutmak daha kolay olur. Daha pratiktir. Hatta sadece evde vakit geçirmeye gerek kalmaz.
Açık hava etkinlikleri de rahat yapılabilir. Mesela pikniğe gidilebilir, parka çıkılabilir. Kaza yaşansa bile temizlik kolaydır. Hijyeni sağlamak zor olmaz. O yüzden de mevsimi kollamak önemlidir. Bunun için de genellikle yaz mevsimini kollayan anne sayısı tahminimizden fazladır.
Tuvalet eğitimi yaz ayları için mükemmel zaman gibi düşünülse de bazı detayları da gözden kaçırmamak iyi olur.
· Tatile ne zaman gidilecek?
· Dışarıdaki aktivite planı nasıl?
· Memlekete gidilecekse aile büyüklerinin “Öğrendi mi?” soruları baskı oluşturabilir.
Yaz mevsimi avantajlı olsa da bu sıcak günlerdeki planlamayı ayarlamak önemlidir. Çünkü sürekli dışarıda olmak da çocuğun lazımlık düzenini bozabilir. Plan ve sabır olmayınca da eğitim yarıda kalabilir. Aman dikkat!
Çocuklar Tuvalet Eğitimini Ne Zaman Öğrenir?
Tuvalet eğitimi önceki satırlarda bahsettiğimiz gibi her çocuğun yapısına göre değişir. Ama genel olarak 18. ayla birlikte hazır oluş belirtileri başlar. Kendi çocuğumuzun gelişim işaretlerini gözlemlemekse daha önemlidir:
· Altı uzun süre kuru kalıyor mu?
· Bezin ıslanmasından veyahut kirlenmesinden rahatsız oluyor mu?
· Tuvaletle veyahut aldığınız lazımlıkla ilgileniyor mu?
· Verdiğiniz yönergeleri rahat bir şekilde takip ediyor mu?
Bu sorulara verdiğiniz olumlu yanıtlar, çocuğunuzun fiziksel ve zihinsel olarak hazır olduğunu gösteren işaretlerdir. Eğer hazır olmadan süreci yönetmeyi düşünürseniz tuvalet eğitimi zorlukları sizi karşılar. Bu da en istenmeyen durumdur.
Tuvalet Eğitimi İçin 5 Küçük Tüyo
Çocuk tuvalet eğitimi sırasında annenin rahat olması çok önemlidir. Çünkü anne, çocuk için bir eşlikçidir. Annenin duygularını çok çabuk okur. Kaygı hissederse kendisi de kaygılanır ve süreç geri teper. Bunun için tuvalet eğitimi tüyoları belki kendinizi rahatlamaya yardımcı olur:
· Çocuğa artık bezden rahatsız olduğunu ifade edin. Çocuğun kendisini hazır hissetmesi için lazımlığı tanıtın. Beraber lazımlık seçin. Ona lazımlıkla rahat edebileceğini gösterin.
· Tuvalet zamanı gibi bir kavramı öğretmek için oyuncak bebeklerden yardım alın. Bebeğinin tuvaleti geldiğini ve lazımlığı kullandığını gören çocuk, lazımlığı daha kolay benimseyebilir.
· Küçük tuvaletinin geldiğini anladığında ona söyleyin. Hatta lazımlığı kullandığında ona bununla ilgili olumlu geri bildirim verin.
· Sürecin uzaması, kazaların olması çok doğaldır. Bunu sürecin bir parçası olarak kabullenin.
· Akranların öğrenme hızıyla kıyas yapmayın. Bu kendinize de çocuğunuza da gereksiz stres yükler.
Tuvalet alışkanlığı her çocuğun kendi hızında gelişen bir beceridir. Doğru zamanı kollayarak ve sabırlı davranarak süreci yönetmek mümkündür. Eğer bu sıcak yaz günleri çocuğunuzun hazır oluşuna denk geldiyse, hem sizin hem de onun stresini minimuma indirerek bu fırsatı değerlendirin.
